Leestekens zijn de specie die je zin samenhoudt. Maar welke leestekens gebruik je beter wat minder?

Als een tekst een huis is en de woorden de bakstenen zijn, dan vormen de leestekens de specie die de stenen samenhoudt. Teksten waarin leestekens ontbreken of verkeerd gebruikt worden, bemoeilijken het lezen of geven in ieder geval een slordige indruk. Zuiver commercieel bekeken: als de lezer merkt dat je teksten slordig geschreven zijn, zal hij vermoeden dat je de diensten die je aanbiedt met dezelfde slordigheid uitvoert.

Correct leestekengebruik

Correct leestekengebruik is zelfs voor taalkundigen niet altijd vanzelfsprekend. Bij Kameleons zijn we er inmiddels in gespecialiseerd, maar we hebben vaak genoeg een van deze taalgidsen moeten raadplegen om te checken of bijvoorbeeld die komma nu voor of achter het aanhalingsteken hoorde. In deze serie blogposts geven we een aantal tips die je niet direct in de officiële regels zult vinden, maar die van groot belang zijn als je wilt dat je (commerciële) teksten er aantrekkelijk uitzien. De leestekens die we bespreken, ken je wel, maar gebruik je ze ook correct (en niet te vaak)?

Deel 2: de gedachtestreep (–)

Gedachtestrepen zijn handig om een sterkere pauze aan te geven dan dat je met een komma doet. Midden in een zin zetten we iets tussen twee gedachtestrepen – zoals hier –  maar aan het einde van een zin laten we de tweede weg – zo dus. Denk erom ook dit leesteken mondjesmaat te gebruiken, anders ziet je tekst er niet uit.

Een vaak geziene fout is dat er geen verschil gemaakt wordt tussen de gedachtestreep (–) en het koppelteken (-). Het koppelteken is het korte streepje dat op een azertyklavier links van de backspacetoets staat. De gedachtestreep, in het Engels en-dash genoemd omdat hij de lengte van een letter n heeft, is wat moeilijker te vinden. In Windows vind je hem via Alt+0150 of door de Ctrl-toets in te drukken samen met het minteken op het numerieke klavier, in macOS via ⌥Opt + het minteken, of je kunt in je tekstverwerker bij 'symbolen' zoeken.

Extra tip

Als je de methode kent om je toetsenbord te personaliseren, vervang de _ (shift+koppelteken), een teken dat je toch nooit nodig hebt (tenzij je vaak computerprogramma's schrijft), door de en-dash. Het zal je heel wat tijdswinst opleveren.