Artikel 21/05/2017 - Chriz Declercq
Twee verdieners rijden in een brand weer auto zonder mist lampen door derde wereld landen.
Als je de vorige blog gelezen hebt, haal je uit dit zinnetje vlotjes de fouten: inderdaad, 6 spaties moeten verdwijnen. We vertelden reeds dat de losschrijfziekte eenvoudig te bestrijden is door de taalregels van het Nederlands te volgen. Over de hoofdregel is geen discussie mogelijk: schrijf samengestelde woorden altijd en overal aan elkaar! Aangaande het gebruik van koppeltekens zijn de regels soepeler. Hierover geven we deze week wat meer uitleg.
Hoewel niet verplicht, wordt vaak een koppelteken gebruikt om de leesbaarheid te verhogen (bv. bos-champignon, jazz-zanger). In bepaalde samenstellingen is het koppelteken verplicht. Dat geldt voor samenstellingen met cijfers (bv. 30-jarige vrouw), afkortingen (bv. dvd-speler), letters (bv. T-shirt) of symbolen (bv. $-teken). Het geldt eveneens in gevallen van klinkerbotsing (bv. politie-inspecteur). Hier is de regel dat je tussen klinkers die je als één klank kunt lezen een koppelteken plaatst. Bij ongelede woorden gebruik je in dergelijke gevallen een trema (bv. poëzie). Opgelet, niet alle combinaties van klinkers botsen: woorden als koffieautomaat, juryuitspraak, ... mag je gerust aaneenschrijven. De volledige regels voor klinkerbotsing vind je op woordenlijst.org. Ook in een samenkoppeling (een combinatie van twee of meer woorden die een vaste verbinding vormen zonder duidelijk kernwoord) schrijf je koppeltekens (bv. kant-en-klaar) maar in samenstellingen ermee schrijf je het andere deel eraan vast (kant-en-klaarmaaltijd).
• in gewone woordgroepen (zie vorige blog): de algemeen secretaris (maar: vicealgemeensecretaris, want dat is een samenstelling!)
• in woordgroepen met een eigennaam als nabepaling: Brouwerij De Achelse Kluis
• bij woorden gevolgd door een letter of cijfer: vitamine A; top 10 (top 10-hit)
• voor en achter muntsymbolen, zoals het euroteken: De schoenen kosten € 79,50.
• in getallen achter het woord duizend: driehonderdtweeëntachtigduizend honderdvierentwintig
• in getallen voor en achter miljoen, miljard, biljoen enzovoort: twee miljoen vijfhonderdduizend
• achter 'te' in de betekenis van 'meer dan nodig': te veel werk (teveel is een zelfstandig naamwoord)
• in Latijnse uitdrukkingen: a capella (maar: a-capellakoor)
• in gelegenheidsontleningen uit het Engels: five o'clock tea
• in Engelse drie- of meerledige functiebenamingen: public relations officer
• Achter woorden als eerstejaars, tweedehands, derderangs, vierdeurs, achttienkaraats, ... heb je de keuze: vierdeursauto of vierdeurs auto
Als je wilt testen of je zelf een onterechte losschrijver bent of niet, maak dan hier de spatietoets. Zitten er toch wat spaties in je kennis, dan kun je altijd een beroep doen op Kameleons. Mail naar info@kameleons.be, bel ons op 09 274 13 30 of vul onderstaand formulier in.
www.spatiegebruik.nl/spatietoets/?
Tags
Gerelateerde berichten
Deel dit artikel via
- 46 shares -