Artikel - Chriz Declercq

De losschrijfziekte (deel 3)

2017spaties15.jpg

Engelse samenstellingen: niet zo eenvoudig

Het publicrelationsbureau zoekt nog een nieuwe public relations officer.
Staan hierboven twee spaties te veel of twee spaties te weinig? Het zal je misschien verbazen, maar bovenstaande zin is helemaal correct. Publicrelationsbureau is namelijk een samenstelling uit twee Engelse gedeeltes en één Nederlands en volgt dus de algemene regel van aaneenschrijven. Public relations officer volgt een ietwat eigenaardige uitzondering: Engelse functiebenamingen uit drie of meer delen schrijf je los. Na de vorige blogs kregen we verschillende vragen over de aaneenschrijfregels voor Engelse termen. Niet verwonderlijk, want in businesstaal is het al Engels wat de klok slaat. Goed nieuws: ook daar bestaan regels voor.

2017spaties18.jpg

Anderstalige samenstellingen: met koppelteken

Het eerste wat je moet weten, is dat de regels voor Engelse termen verschillen van de algemene regel voor anderstalige termen. Tussen de anderstalige delen van een woordgroep schrijf je een koppelteken, de Nederlandse delen schrijf je vast. Je schrijft dus haute-couturewinkel, want haute en couture zijn Franse woorden, winkel niet.

Engelse samenstellingen die in het Nederlands gebruikelijk zijn, schrijf je als één woord. Het probleem is dat je moet weten welke termen gebruikelijk zijn en welke niet. Dat zul je bij twijfel per geval moeten opzoeken. Enkele voorbeelden van tweeledige samenstellingen: salesmanager, freelance, proxyserver. De meeste combinaties met een adjectief, rangtelwoord of bezitsvorm behouden daarentegen de spatie (bv. last minute, second opinion, writer's block). Drieledige samenstellingen met twee of drie Engelse woorddelen schrijf je als één woord, ook als het eerste deel een adjectief of rangtelwoord is (bv. lastminutereis, humanresourcesafdeling).

2017spaties21.jpg

Facultatieve en verplichte koppeltekens

Tussen de delen van een samenstelling mag je in principe een koppelteken plaatsen om de leesbaarheid te verhogen (bv. music-hall). We willen dat echter niet aanraden, zeker niet bij korte woorden, want een teveel aan koppeltekens werkt storend. Je mag drieledige samenstellingen dus op vier verschillende manieren schrijven, maar altijd zonder spatie (bv. affiliate(‑)marketing(‑)overeenkomst).

Een koppelteken is verplicht in deze gevallen:
• Er staat in de Engelse samenstelling al een koppelteken: up-to-date, catch-as-catch-canprincipe
• Het linkerdeel is een Engelse samenstelling zonder koppeltekens: back to basics → back-to-basicsprincipe
• Gelijkwaardige delen worden samengekoppeld: Dow-Jones, cash-and-carry
 * Uitzondering: (bijna-)reduplicaties, waarbij een deel van een woord wordt herhaald, worden aaneengeschreven: fiftyfifty, walkietalkie
• Het linkerdeel is 'no' of 'non': no-nonsensepolitiek, non-profit
• Het rechterdeel is een voorzetselbijwoord: lay-out, lay-outafdeling of lay-out-afdeling)
 * Een gewoon bijwoord schrijf je vast: breakdown, feedback, knowhow, lookalike, pullover, ...
• Een van de delen is een initiaalwoord, letter, cijfer of symbool: e-mail, reality-tv, b2b-product
• Er is klinkerbotsing (zie algemene regels): corporate-identityontwikkeling

2017spaties19.jpg

Los geschreven Engelse combinaties

Combinaties die beschouwd worden als een woordgroep schrijf je los:
• bijvoeglijk + zelfstandig naamwoord: fair trade, intensive care
(maar aaneen als een eenlettergrepig adjectief de klemtoon krijgt: flatscreen)
• rangtelwoord + zelfstandig naamwoord: first class
• bezitsvorm + zelfstandig naamwoord: collector's item
• werkwoordsvorm op -ing + onderwerp ervan: coming man
(maar aaneen als het substantief niet het onderwerp is: mailinglist)
• gelegenheidsontleningen die in het Engels los worden geschreven: electronic data processing
woordgroepen die ook in het Nederlands los zouden staan: state of the art
(maar state-of-the-artvergaderzaal)
• Engelse drie-of meerdelige functiebenamingen: technical sales assistant

Herinner je je onze blog over de trappen van vergelijking? Het is dus volkomen correct om 'to the pointer(e)' en 'to the pointst(e)' te schrijven!

Maak de spatietoets

Als je wilt testen of je zelf een onterechte losschrijver bent of niet, maak dan hier de spatietoets. Zitten er toch wat spaties in je kennis, dan kun je altijd een beroep doen op Kameleons. Mail naar info@kameleons.be, bel ons op 09 274 13 30 of vul onderstaand formulier in.

https://www.spatiegebruik.nl/spatietoets/?

Ook in anderstalige samenstellingen zijn spaties zeldzaam.

Laat Kameleons je teksten vertalen

Vraag naar onze tarieven Bel ons op +32 9 274 13 30