Artikel 15/10/2019 - Ludo Verhaege

Hoe gaat Kameleons om met realia in teksten?

Vlaamse realia moet je vaak aanpassen voor de Nederlandse markt en vice versa

In een eerdere blog vertelden we je dat ons alarm vlug afgaat als we op realia botsen in een brontekst. Dat was naar aanleiding van die vermaledijde functietitel van Geoffrey Cox, de belangrijkste juridische adviseur van de toenmalige Britse premier Theresa May, die in eigen land de titel attorney general draagt. In de vertaalwetenschap worden zeven strategieën naar voren geschoven om met realia om te gaan. Er is zelfs een Wikipagina aan gewijd.

In literaire vertalingen

Toen Kameleons Els en Annelies ooit geconfronteerd werden met een vloed aan realia voor de boekvertaling van De Russische Muur van Alisa Ganijeva, kozen ze er resoluut voor om met een addendum te werken waarin alle termen eigen aan de Kaukasische (en veel bredere) leefwereld van het boek werden opgelijst en omschreven. Dat onderbreekt je lezen wel even, maar al die omschrijvingen of uitleg in je tekst proberen te proppen, maakt de tekst onleesbaar tout court.

In teksten die we vervlaamsen

Toen we de teksten voor Autoprofijt vervlaamsten voor de Vlaamse markt, moesten we de hele uitleg over apk laten sneuvelen en aanpassen aan ons autokeuringssysteem (want ja, daar slaat apk op). Ook voorbeelden als 'stel dat je autopech hebt in Apeldoorn' pasten we aan naar namen van Vlaamse gemeenten (bij voorkeur ook met een zelfde rol in het verkeersnetwerk).

In teksten die we vernederlandsen

Toen we de teksten voor slaapexpert Dorsoo vernederlandsten voor de Nederlandse markt, stootten we niet alleen op verschillen puur in semantische keuzes (het gebruik van spit en lumbago), maar moesten we ook de schaar zetten in de uitleg over ons uitkeringssysteem via de mutualiteiten. Gewoon omdat de financiering van de gezondheidszorg in Nederland anders verloopt.

Goed 'vertaalde' realia maken deel uit van transcreatie

Het mag duidelijk zijn: met realia kun je niet licht omspringen. Al zeker niet in commerciële teksten of reclameteksten. Er zijn genoeg voorbeelden van grote bedrijven die gigantisch de bal missloegen en daarvoor de tol moesten betalen. Lees er maar onze blog over 'Slecht vertaalde slogans of niet aangepaste merknamen' op na. Overigens: goed omgaan met realia is een vanzelfsprekende kwaliteit van wat wij transcreatie noemen, veeleer dan vertaling. Daarover schreef Kameleon Annelies dan weer deze blog.

Wil je teksten die helemaal afgestemd zijn op je doelmarkt? 

Vanuit ons werk voor alle grote uitgeverijen zijn we bij Kameleons gewoon om ons de kop te breken over realia. We laten ze nooit zomaar voorbijgaan. Daarin onderscheiden we ons van routineuze vertaalbureaus (of erger nog, machines). Onze kopbrekens kunnen je heel wat kopzorgen besparen. Bel ons op 274 13 30, mail naar info@kameleons.be of stel je vraag via onderstaand formulier.

Tags

Gerelateerde berichten

Deel dit artikel via

- 46 shares -

Laat Kameleons je teksten vertalen

Vraag naar onze tarieven Bel ons op +32 9 274 13 30